Her kesin yari
Ureyimiz, heqiqetende iki hisseden ve her bir hisse 2 qulaqciq ve 2
medecikden ibaretdir. Sag hissede venoz, sol hissede arterial qan axir.
Maraqlisi budur ki, bunlar oz aralarinda hec vaxt qarishmirlar.
Qelbiqara
Musbet emosiyalar damarlarin hecmini (menfezi) genishlendirir ve sinir
sistemini sakitleshdirir. Ele buna goredir ki, optimist insanlar
hemsohbetinde yaxshi hissler oyadir, ona rahatliq getirir. Menfi aurali
insanlara danishdiqda ise admin "qani qaralir".
Psixoloqlarin
fikrince, paxilliq, hesed kini pis xususiyyetler hemin shexsin ureyinin
fealiyyetine menfi tesir edir. Bir sozle menfi xususiyyetli insanlarin
urek xesteliyine tutulma ehtimali digerlerine nisbeten daha coxdur.
Ozunumudafie
Insan orqanizminin en deyerli orqanini qorumaq meqsedile Allah ureyi kenardan qoruyucu bir ortukle ehate edib.
Ureyimiz iki qishadan (qatdan ) ibaretdir.
Endokard-0,6 mm qalinligi olan nazik birleshdirici toxumadir. Miokard ise zelzele qatidir.
Ureyi inteksiyalardan qorumaq ucun perikard adli ortuk movcuddur. Urek
sanki torbanin perikardin icinde qoruyur. Perikardla urek arasinda maye
olur. Bu maye ureyimizi muxtelif hereketler zamani surtunmeye qoymur.
Ureyiyara
Situasiyaya esasen, her 15 saniyede bir nefer urek tutmasindan dunyasini deyishir.
Mutexesislerin
fikrince, son iller urek xesteliyinden eziyyet cekenlerin sayi artir ve
urek xestelikleri ile bagli cavanlashma gedir. Oturaq fealiyye, fiziki
emek teleb eden ishlerin az olmasi, psixoemosional stress, ekoloji
amiller urek xesteliklerinin artmasinin sebebi kimi gosterilir. Bundan
elave, yuksekkalorili qidalar, tez-telesik yediyimiz Fast Food,
siqaret, alkoqol ve s. kimi zererli verdishler xolesterolu artirir,
ureyin mubadile prosesini pozur ve neticede urek xesteliyine getirib
cixarir. Bir cox xestelikler sonra ureyin zeiflemesine sebeb olur.
Bezen valideyinler ushaqlarinda angina, faringit, hetta kariese diqqet
yetirmir, dushunurler ki, "kecib geder". Lakin unutmaq olmaz ki,
tez-tez bash veren bu xestelikler, curuk dishler hem de infeksiya
menbeyi rolunu oynayir. Orqanizmin muqavimeti zeifledikde bu mikroblar
endokardit, yeni ureyin daxili inkishafi kimi xestelikler emele
getirirler.
Urekagrisi
Urek-damar xesteliklerinin bir nece novu var. Olkemizde insanlar en cox
ureyin ishemik xesteliyinden eziyyet cekirler. Bu, tac damarlarinin
daralmasi neticesinde xestede sine agrisindan bashlamish, onun infakt
kecirmesi ve hetta olumune qeder getirib cixaracaq bir sira klinik
veziyyetlere sebeb ola bilir. Urek ishemiyasi insanlar arasinda en cox
yalilan xestelik hesab olunur.
Ureyimizi qoruyaq
Urek xesteliklerin qarshisini almaq ucun qidalanmaya fikir vermek,
imkan daxilinde idmanla meshgul olmaq lazimdir. Cunki idman hereketleri
damarlar yungulleshdirir, qan dovranini yaxshilashdirir ve ureyin
saglamligini artirir. Muntezem meqsedler qan tezyiqini, xolesterolun
triqliseridin (piy) seviyyesini ashagi salir, hemcinin arteriyadan
lazimsiz piyleri aradan qaldiran faydali xolesterolu artirir. Bundan
elave, urek xesteliyinden azad olmaq ucun psixoemosional gerginliyi
goturmek lazimdir. Xeste olmaq istemirikse, nikbin olmaliyiq.
Heyatimizda bash veren cetinlikleri yumor hissi ile qebul etmek
lazimdir. unutmayaq ki, urek en zehmetkesh orqandir. O, gece-gunduz
dayanmir. Biz hirslenende de, sevinende de, qemli olanda da urek
reaksiya vermir. Heddinden artiq sevinirik, urek yorulur, heyacan
keciririk, uerk doyuntusu artir.
Qelbden sevmek
Bu
fikir shair ve yazicilarin texeyyulunden yaranmayib. Heqiqetende insan
sevdiyi, beyendiyi shexsi gorende urek doyuntuleri coxalir, vegitativ
eseb sistemini ayadir. Neyrohumoral requlyasiya qanununa gore, siz
ashiqsiniz.
Hedisler
Imam Sadiq (e) buyuru:" Urek
senuber toxumu formasindadir. Cunki o, cevrilish veziyyetindedir. Onun
bir terefi nazikdir ki, ag ciyerin qatmarina daxil olub, onun hesabina
serinleshsin ve neticede beyin ureyin istisi ile yanmasin".
***
Allahin resulu (s.e.s) buyurur:" Insan ovladinda
uz yuz altimish damar var ki, onlarin yuzsekseni hereket eden, qalan
yuz sekseni ise dayanan damarlardir. Hereket eden damarlar dayansa ve
ya dayananlar herekete kecse, insan yatmaz".
***
Imam Sadiq (e) buyurur:" Insanlar almada nelerin
oldugunu bilseydiler, xestelerini ondan bashqa hec ne ile mualice
etmezdiler. Almanin xususile ureye faydasi coxdur/ O, ureyi yuyur".
***
Imam Sadiq (e) buyurur:" Her kes acqarina bir nar yese, qelbi qirx gun nurlanar".
***
Imam Eli (e) buyurur:" Bal butun derdin dermanidir. O, ureyi nurlandirir".